Dental Sağlıkta Genetiğin Rolü
Tüm vücudumuzda olduğu gibi, ağzmız ve dişlerimizde de genetik özellikler görmek mümkündür. Örneğin, dişlerimizin şekli, mine kalınlığı, veya yatkın olduğumuz diş ve diş eti hastalıkları gibi birçok değişken, genetik faktörlerle açıklanabilir. Tabi ki, ağız ve diş sağlığımız ile ilgili her durumun sorumlusu genetik olamaz, fakat genetik faktörlerin direkt yada dolaylı etkilerini bilmek, herhangi bir diş problemine nasıl yaklaşmamız gerektiği konusunda bize fikir verebilir.
Bu yazıda, dental sağlıkta genetiğin rolünü inceleyeceğiz. Bu doğrultuda, öncelikle diş yapısındaki genetik faktörlere değineceğiz. Sonrasında ise, genetik faktörlerle ilişkili olabilen bazı ağız ve diş problemlerini ele alacağız. Son olarak da, genetik faktörlere dayanan ağız ve diş sağlığı problemlerine karşı hastalara uygulanan bazı tedavilerden bahsedeceğiz.
Genetik Ve Diş Yapısı
Genetik durumların diş hekimliğinde en bariz şekilde görüldüğü yerlerden birisi hastaların genel diş yapılarıdır. Genetik faktörlerin diş yapısına olan etkileri birkaç türde olabilir:
Diş Sayısı:
Yetişkin bir insanda normalde 32 tane diş olması gerekir. Fakat, genetik faktörler nedeniyle bazı insanlarda bu sayı farklılık gösterebilir.
Diş Şekli:
Bazı ailelerde kuşaklar arası aktarılan belirgin diş şekilleri olabilir. Örneğin, bazı insanların dişleri büyük ve köklü iken, bazılarının dişleri ince ve küçük olabilir.
Diş Minesi:
Vücudumuzdaki en sert madde diş minesidir. Diş minesi dişlerimizi dış faktörlere karşı koruyan doğal bir kalkandır. Genetik faktörler nedeniyle, bazı insanların diş minesi mineralce daha zengin ve kalın olabilir. Bu kişilerin dişleri çürüklere karşı daha dayanıklıdır.
Diş Seyri:
Genetik olarak belirlenen bir başka özellik de dişlerin çene kemiği içinde izlediği yol ve dışarıya çıkış açısıdır. Büyük ölçüde genetik olarak belirlene bu durum sonucunda bazı kişilerin dişleri düzgün bir sıra ve uyum içinde olurken, bazı kimselerde ise çapraşık dişlerle karşılaşabiliriz.
Genetik Ve Diş Hastalıkları
Hastalıklar insan doğasının bir parçası ve bazı diğer hastalıklar gibi diş hastalıkları da genetik faktörlerle ilintili olabilir. Kısmen ya da tamamen genetik yatkınlık ile açıklanabilecek bazı yaygın diş problemleri şunlardır:
Diş Çürümesi:
Diş problemi deyince akla ilk gelen problemlerden olan diş çürükleri diş minesinin kalınlığı ve içerdiği mineral yoğunluğu ile yakından ilgilidir. Genetik olarak diş minesi zayıf olan kişilerin dişleri daha çok ve daha çabuk çürüme eğilimde olabilir.
Periodontal (Diş Eti) Hastalıkları:
Diş etleri dişleri destekleyen dokulardır ve bu bölgelerde oluşan hastalıklar diş kayıplarına neden olabilir. Diş etlerinin sağlığı çevresel faktörlere ek olarak genel bağışıklık sistemimizle de ilgilidr. Genetik olarak bağışıklık sistemi güçlü olan kişilerin görece daha az diş eti problemi yaşaması beklenebilir.
Diş Kistleri Ve Tümörler:
Diş kistleri ve tümörler enfeksiyonlara ve diş kayıplarına sebep olabilirler. Diğer problemler kadar yaygın olmasa da, genetik mutasyonların bu tür problemlerde rol oynayabileceği bilinmektedir.
Diş Anomalileri:
Genetik faktörlerin en belirgin olduğu ağız ve diş sağlığı problemleri yarık damak ve yarık dudak gibi anomalilerdir. Her ne kadar nadir de olsa, çevresel faktörleri neredeyse hiç göremediğimiz bu problemler, bazı hastalar için büyük problemler oluşturabilir.
Genetik Sebeplerle Ortaya Çıkan Problemlere Karşı Hangi Tedaviler Uygulanıyor?
Ağız ve diş sağlığı ile ilgili problemlerin genetik faktörlere dayanması önceden müdahale şansını düşürse de, sonradan tedavi edilemeyeceği anlamına gelmez. İşte genetik kaynaklı diş problemlerinin çözümünde sıkça başvurulan tedavi yöntemleri:
Ortodonti Tedavileri:
Özellikle estetik problemlerin giderilmesine yönelik olarak şeffaf braketlerden çene cerrahisine kadar bir çok ortodontik tedavi yöntemi yüksek başarı oranlarıyla dikkat çekmektedir.
Protezler:
Diş kayıplarının ve eksik dişlerin genetik olabileceğini yukarıda belirtmiştik. Eksik dişlerin tamamlanması hastalara işlevsel ve estetik olarak büyük konfor sağlamaktadır. Bu doğrultuda, diş kliniklerinde implantlar başta olmak üzere kısmi ve tam protezler ile hastaların eksik dişleri tanımlanabilmektedir.
Diş Beyazlatma:
Genetik faktörler dişlerde sararma yada kararma gibi renk değişimlerine sebep olabilir. Estetik açıdan hastaları zorlayan bu tür problemler gelişmiş diş beyazlatma teknikleriyle çözülebilmektedir.
Laminant Ve Dolgular
Veneer olarak da bilinen porselen kaplamalar ve sağlıklı malzemelerden üretilen diş dolguları genetik sebeplere dayanan fonksiyonel ve estetik problemleri gidermektedir.
Periodontolojik Tedaviler:
Diş eti sağlığı genetik olarak tehdit altında olan hastalara periodontoloji tedavileri uygulanarak, hastaların daha sağlıklı ve güzel bir gülüşe sahip olması amaçlanır.
Genetik Testler
Önleyici tedbirler almak her zaman daha iyidir. Günümüzde yapılan genetik testler sonucunda hastaların ağız ve diş sağlığı dahil olmak üzere yatkın oldukları hastalıklar erken teşhis edilebilir. Buna göre kişiselleştirilmiş tedavi planları oluşturulabilir.
Sonuç
Özetlemek gerekirse, diş yapısı, büyüklüğü, bağışıklık sistemi gibi birçok unsur genetik faktörlerle ilgili olabilir. Fakat genetik yatkınlık kesinlikle bu problemleri yaşayacağımız anlamına gelmez. Aynı şekilde, herhangi bir diş problemine genetik yatkınlığımızın olmaması hiç ağız veya diş sağlığı problemi yaşamayacağımız anlamına gelmez. Bu nedenle çevresel faktörleri de gözeterek, diş sağlığımız için en iyi bakımı sağlamaya çalışmalıyız.
Günümüzde gelişen teknoloji ve artan tedavi imkanları sayesinde, genetik ya da çevresel birçok ağız ve diş sağlığı problemi etkili bir şekilde çözülebilmektedir. İmplantlar, ortodontik müdahaleler, diş beyazlatma gibi estetik işlemler birçok hastaya hayalindeki güzel ve kendinden emin gülüşü kazandırmaktadır.
Melsadent Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği olarak siz değerli hastalarımıza estetik bir gülüşün yanı sıra uzun ömürlü ve sağlıklı bir diş sağlığı sunuyoruz. Sunduğumuz kapsamlı çözümlerle genetik ya da çevresel kaynaklı problemlerinizi doğru teşhis edip, sizi en kısa zamanda en etkili tedavi ile buluşturuyoruz.
Melsadent’te kullanılan ileri diş teknolojisi ile genetik olarak yatkın olduğunuz diş problemleri ile ilgili testler ve uzman ekibimizden değerlendirmeler alabilirsiniz. Böylece, size özel bir tedavi planı ile daha etkili sonuçlara ulaşabilirsiniz. Siz de İstanbul’da Tuzla’da uzun yıllardır başarıyla hizmet veren diş hekimlerimizle tanışmak ve hayalini kurduğunuz dişlere kavuşmak için hemen kliniğimize uğrayabilir yada bize telefon ve internet yoluyla ulaşabilirsiniz.
